რა არის ბავშვის ქების სწორი გზა?

2024 ავტორი: James Gerald | [email protected]. ბოლოს შეცვლილი: 2023-12-17 14:11

თუ მოზრდილები ძალიან ხშირად აყვედრებენ პატარას, ხაზს უსვამენ მის ნაკლოვანებებს და ავიწყდებათ მიღწევები, ის იწყებს გრძნობას, რომ ის ყველაზე უარესია, რომ არავის უყვარს, რომ არავის სჭირდება. ამრიგად, ჩნდება მათი არასრულფასოვნების კომპლექსი და, შედეგად, რისხვა მთელი სამყაროს მიმართ, უნდობლობა, რაც შეიძლება გამოიხატოს როგორც ბავშვის აგრესიულობით, ასევე მისი მუდმივი შეზღუდვით, საკუთარ თავში ეჭვით. შემდეგ კი საერთოდ არ არის საჭირო რაიმე სახის შემოქმედებით საქმიანობაში წარმატებაზე საუბარი.

მშობლები ცდილობენ ბავშვებში სასარგებლო ჩვევების დანერგვას, რაღაცის სწავლებას, მშობლები გამუდმებით აფასებენ მათ ქმედებებს - ისინი აქებენ, გმობენ, აკეთებენ კომენტარებს. გამოდის, რომ სკოლამდელი ასაკის სხვადასხვა პერიოდში ბავშვები განსხვავებულად აღიქვამენ ზრდასრულთა კომენტარებს. შევეცადოთ გავარკვიოთ როგორ სწორად შეაქეთ ბავშვი?

თუ სკოლამდელი ასაკის ბავშვები 3 წლის არიან

შესთავაზეთ მარტივი დავალებების შესრულება (კუბების სახლის აშენება, სურათების გაშლა და ა. შ.) და მათ ქმედებებზე დაკვირვებით, დროდადრო შეაქეთ ისინი ან გაუკეთეთ კომენტარები მათ თავაზიანად, მაშინ ეს კომენტარები განსაკუთრებით არ აწუხებს ბავშვები ისინი მშვიდად აგრძელებენ მათთვის საინტერესო საქმიანობას, არ ინერვიულონ იმაზე, თუ როგორ აფასებს ზრდასრული მათ ქმედებებს.

5 წლის ბავშვებში

პირიქით, უფროსების შეფასებებისადმი მომატებული მგრძნობელობა ჩნდება. თითოეული კომენტარი იწვევს შეურაცხყოფას - ბავშვები წარბებშეკრულები არიან, შორდებიან, განაწყენდებიან და თუკი ასეთი კომენტარი ძალიან ბევრი იყო, ისინი საერთოდ უარს ამბობენ დავალების შესრულებაზე.

სკოლამდელ ასაკში განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია მოზარდების დამოკიდებულება. ბავშვებს არა მხოლოდ უნდა შენიშნონ, არამედ დარწმუნებული იყვნენ, რომ შეაქებენ მათ ქმედებებს. თუ მშობლები ან აღმზრდელები ძალიან ხშირად აკეთებენ კომენტარებს, გამუდმებით უსვამენ ხაზს ბავშვის უუნარობას ან უუნარობას, ის კარგავს ყოველგვარ ინტერესს ამ საკითხის მიმართ და ის ცდილობს თავიდან აიცილოს იგი. პირიქით, საუკეთესო გზა ასწავლოს ბავშვს რაღაც, ჩაუნერგოს მას რაიმე სახის საქმიანობა, არის მისი წარმატების წახალისება, მისი საქციელის ქება. ასე მნიშვნელოვანია სწორად შეაქეთ ბავშვი.

Როგორც მაგალითი

ერთმა ბიჭმა (მისი სახელი იყო პეტია) 6 წლამდე ვერ შეძლო ხატვის სწავლა. რამდენიმე თვის შემდეგ მას მოუწია სკოლაში წასვლა, მაგრამ ფანქრის სწორად დაჭერაც კი არ შეეძლო და მხოლოდ ქაღალდზე დახატა. საბავშვო ბაღის მასწავლებელი არაერთხელ უჩიოდა დედას. მან კი, საუკეთესო განზრახვით, პეტიას ყოველდღე დახატა, ყოველ ჯერზე ახსნა, თუ რამდენად მნიშვნელოვანი იყო მისთვის:”შენი ასაკის ყველა ბიჭი უკვე კარგად ხატავს და წერს წერილებს, მაგრამ ფანქარიც კი არ გიჭირავს კარგი! ასე რომ დაჯექი და სცადე. მაგრამ ბიჭმა, დედის ყველა დაჟინებული კამათის მიუხედავად, უარი თქვა ამ პროფესიაზე, მისგან საძულველი, იყო კაპრიზული, ტიროდა და განზრახც კი გატეხა ფანქრები და დახია ქაღალდი, რათა თავიდან აეცილებინა სხვა გაკვეთილი. დედაჩემმა კვლავ გაკიცხა იგი და კვლავ აიძულა იგი დახატა. და ყველაფერი თავიდანვე განმეორდა. შემდეგ დედამ გადაწყვიტა მასწავლებლის მოწვევა. ის არ იყო პროფესიონალი მხატვარი, მაგრამ კარგად ესმოდა სკოლამდელი აღზრდის ფსიქოლოგია.

როდესაც პეტიამ პირველად, ფანქარი მუშტში ჩაჭიდა, დახრილი, ხუჭუჭა მზე დახატა, მასწავლებელი აღფრთოვანდა და შეაქო იგი: "რა სასაცილო, მოუხელთებელი მზეა! შენ, თურმე, კარგად ხატავ! სცადე ისევ! " და პეტიამ დახატა იშვიათი, მრუდი ბალახი და რაღაც ბუნდოვნად მსგავსი ხე.”მშვენიერია!” - შეაქო მასწავლებელმა.”სურათი შეიძლება დაკიდებული იყოს კედელზე. დაე შენი მზე ანათებდეს იქიდან”.”მე შემიძლია ამის გაკეთება უკეთესად”, - მოკრძალებულად აღიარა პეტიამ.

როდესაც მან კიდევ ერთი მსგავსი სურათი დახატა, მასწავლებელმა აჩვენა, თუ როგორ უფრო მოსახერხებელია ფანქრის ხელში დაჭერა, ხოლო პეტია ყველანაირად ცდილობდა შექებას.ის უკვე მოუთმენლად ელოდა მომდევნო გაკვეთილს ("როდის მოვა ეს უცნაური დეიდა და მაქებს იმისთვის, რისთვისაც მსაყვედურობდნენ?"). მასწავლებელი მოვიდა და ყოველ ჯერზე შეაქო ბიჭის ძალიან საეჭვო წარმატებები. და პეტიამ დაიწყო ხატვა გაკვეთილის დაწყებამდეც კი, ცდილობდა მიეღო დიდება, რომელიც მას ასე სჭირდებოდა ავტორიტეტული ზრდასრული ადამიანისგან.

ბუნებრივია, მან დაიწყო უკეთესი ხატვა, რადგან ცდილობდა. და როდესაც ბიჭი უკვე დარწმუნებული იყო, რომ მას პატივს სცემდნენ, რომ ის სხვა ბავშვებზე უარესს ხატავდა, მან მშვიდად მიიღო კომენტარები მის ნახატებში არსებული ხარვეზების შესახებ.

თქვენ იტყვით, რომ ეს არის მოტყუება, რომ ეს არის პირდაპირ მლიქვნელობა? Არაფერს. მასწავლებელმა ყველაფერი გულწრფელად თქვა: ყოველივე ამის შემდეგ, ბავშვის ყველა ნამუშევარში შეგიძლიათ იპოვოთ რაიმე კარგი, მხოლოდ იმიტომ, რომ ეს არის მისი პირველი ნამუშევარი და ის რატომღაც განსხვავდება სხვებისგან. არ არის საჭირო ბავშვის წარმატების შედარება სხვა უფრო ძლიერი თანატოლების მიღწევებთან. მთავარი ამოსავალი წერტილი უნდა იყოს მისი საკუთარი მიღწევა ერთი კვირის წინ ან გუშინ. თქვენ უბრალოდ უნდა შეამჩნიოთ ეს და ბავშვის ყურადღება გაამახვილოთ პირველ რიგში გამარჯვებაზე და არა დამარცხებაზე. ეს მნიშვნელოვანია იმისათვის, რომ არ დაიკარგოს ბავშვის ინტერესი სასარგებლო საქმიანობის მიმართ, რათა ნდობა ჩაუნერგოს მის შესაძლებლობებს (და ეს ყველაფერი ძალიან არის დაკავშირებული). ყოველივე ამის შემდეგ, როდესაც ერთი და იგივე პეტიას, ყოველდღიურად, წლიდან წლამდე, როგორც სახლში, ასევე ბაღში, გამუდმებით ეუბნებოდნენ, რომ მას არ ჰქონდა ხატვის უნარი, რომ ის იყო ყველაზე უარესი მხატვარი და ამიტომ საჭიროებდა ხატვას უფრო მეტიც, მას უბრალოდ სძულდა ეს "საპირისპირო" ოკუპაცია, რომელიც მას ამდენ უბედურებას უქმნის. და როდესაც მასწავლებელი დაეხმარა მას დაეჯერებინა საკუთარი თავი და შეძლო სწორად შეაქეთ ბავშვი, ბიჭის დამოკიდებულება ხატვის მიმართ რადიკალურად შეიცვალა - ეს გახდა მისი თვითდამტკიცების საშუალება.

სხვათა შორის, შეამოწმეთ საკუთარი თავი, მოახერხეთ თუ არა თქვენი შვილისთვის ხელსაყრელი ატმოსფეროს შემოქმედებითი პიროვნების განვითარებისთვის …

მოამზადა ელენა სმირნოვამ